تالشان در کمامردخ

اولین فردی از تالشان که در روستای کمامردخ ساکن شده کربلایی اسماعیل  نصوری با همسر تالشی خود از منطقه تالش دولاب بعد از افت مشروطه بوده است.وی سریعا در این روستا ترقی کرده و به مقام کدخدایی رسید، به طوری که نماینده سجل احوال شهرستان فومن در سال 1311ش با سکونت در خانه وی در میر محله کمامردخ برای مردم این روستا شناسنامه صادر کرد .فرزندان وی در این روستا با اختیار کردن تالشی تعلق خاطر خود را به قوم تالش حفظ کردند ،تعدادی از نوه ها ونبیره های وی نیز همچنان راه گذشتگان راادامه داده اند .اما با گذشت زمان فرهنگ گیلکی بر فرهنگ تالشی غالب شده ، ولی آثار فرهنگی جد بزرگ آنان در ندیده های آنها همچنان هویدا است .

دومین سری از تالشان مهاجر را باید میر محمد علی .ماز آلاشاه امامزاده ابراهیم شفت ، شیرینعلی و بشیر شیرزاد از روستای سه سار صومعه سرا وکربلای بخشی از ماسوله به این روستا دانست .

سومین سری از مهاجران تالش را به خانواده ها ی مرحوم چراغعلی –هـ ، مرحوم درویش –ر ومهدی – ر از خشکنودهان به این روستا تشکیل می دهند .هردو گروه دوم وسوم در اثر ازدواج با دختران گیلک گرایش گیلکی پیدا کرده وبازماندگان آنها خود ار گیلک می دانند .ولی بعضی از آنها ارتباط بااقوام تالش خود را به صورت کم رنگی حفظ کرده اند .آنچه که معلوم است تمامی این مهاجران به جهت تنگی معیشت در سرزمین مادری وجهت ارتزاق بهتر به روستای کمامردخ کوچ کرده اند .

اما دونمونه منحصر به فرد از این مهاجران تالش :

1.عسگر رمضانی که حدود 40تا 45سال قبل از روستای زردلجاه که جزو کمادول ماسوله می باشد به این روستا آمده است .وی از ازدواج خود صاحب 11 فرزند – 5دختر و 6پسر – شده است .تمامی اعضای خانواده حتی نوه ها یوی به زبان تالشی صحبت می کنند وبه شدت به فرهنگ تالشی پایبند هستند .به همین جهت در این روستا معروف به ((تالش عگسر))می باشد .نوع پوشش ، تعصب کار وکارگری ، ساده زیست بودن ، ارتباط با اقوام در سرزمین مادری به شکل گسترده ، عدم حضور گسترده درمحافل اجتماعی ازوی شخصیتی ساخته که در سایرین دیده نمی شود .

2.اسد خانعلی زاده به همراه برادرش مرحوم رمضان خانعلی زاده حدود 40سال قبل از خشکنودهان به روستای کمامردخ مهاجرت کردند .آقای اسد خانعلی زاده دارای سه پسر وسه دختر می باشد که از ابتدا با فرزندان خود تالشی صحبت می کرد اما پس از مدت مدیدی ومهاجرت فرزندان هم اکنون فقط باهمسر خود به زبان تالشی تکلم می کند .او نیز همانند آقای عسگر رمضانی به دلیل حفظ زبان وفرهنگ تالشی به ( ( تالش اسد))معروف است ، وی در حال حاضر با اقوام خود در منطقه محل تولدش ارتباط دارد .1



کارگران تالش

قبل از انقلاب اسلامی کمبود کارگر کشاورزی باعث حضور کارگران فصلی ترک زبان –بیشتر از خلخال – به این روستا شده بود .ا ما بعد از انقلاب کارگران تالشی که با گذشت زمان تعداد آنها فزونی گرفته است ، جایگزین کارگران ترک زبان شده اند .در توجیه این اقدام انتخاب شغل غیر سنتی ومهاجرت گسترده نسل جدید از روستای کمامردخ ، مسافت ودسترسی نزدیک به کارگران تالش ، ارزان وکم هزینه بودن آنها ، درک متقابل گفتاری ولسانی همدیگر وتنگی معیشت تالشان را می توان ازعمده این گرایش برشمرد .

کارگران تالش درازای سکونت درخانه اهالی این روستا ودریافت سه وعده غذای روزانه، در ازای مقدار معینی برنج که بخشی از آن در ابتدا وبخشی دیگر رادرپایان کا ر دریافت می کنند به کار درشالیزار می پردازند .در سالهای اخیر اجاره زمین ها ی این روستا توسط تالشان به صورت قابل توجهی در حال گسترش می باشد که تمام مراحل کار از کاشت ،داشت وبرداشت را انجام وپس از پایان کار به مقدار توافقی – معمولا 50% برنج تحویل صاحب زمین می دهند .

فرزندانی از این روستا که شغل پدر، یعنی کشاورزی را انتخاب می کنند ، ترجیحاً با دختری از تالشان ازدواج می نمایند .چرا که دختران تالشی بخشی از کارهای کشاورزی مربوط به کشت برنج خود را انجام می دهند و دیگر نیازی به مزدور کردن کارگر زن پیدا نمی شود .هم اکنون طبق برآوردهای اولیه 35عروس تالشی در این روستا زندگی می کنند بیشتر از روستاهای سرسار ، سیاورود ، آلیان ، خشکنودهان ، زیده وماسال می باشند .

اکثریت این ازدواجها پس از انقلاب اسلامی صورت گرفته است .و اگر از دو مورد از این عروسهای تالشی که دارای دیپلم م یباشند بگذریم ،مابقی کم سواد ویا بیسواد می باشند .ازآن جایی که شوهران آنها نیز کم سواد هستند ، میانگین فرزندان آنها به نسبت خانواده ها یگیلک زبان بیشتر است .این دختران برخلاف دختران گیلک این روستا در ساده ترین شکل ممکن به زندگی ادامه می دهند وبا اقوام تالشی خود ارتباط تنگاتنگ دارند .در نتیجه حفظ خصوصیات قومی خود، سریعا جذب فرهنگ گیلکی نشده اند .

به دلیل گسترش مراوده بین تالشان و اهالی این روستا ، سیزده تن از دختران این روستا با پسران تالشی ازدواج کرده اند که اگر ازدو مورد بگذریم مابقی ازدواجها بعد از انقلاب اسلامی صورت گرفته است .اکثریت این دختران گیلک دارای تحصیلات در حدود دیپلم می باشند وشوهران تالشی آنها نیز علاوه برتحصیلات ، از موقعیت شغلی قابل قبولی برخوردارند که می توان به سه مورد دبیر ، سه موردحضور در نهادهای انقلابی ، یک مورد روحانی وشغل ها ی آزاد دیگر اشاره کرد .دامادهای تالشی بیشتر از روستاهای سیاورود آلیان ( 5مورد ) سرسار ( 3مورد ) ، خشکنودهان زیده وپشتیر هستند که بیشتردر شهر سکونت دارند وفرزندان آنها اگرچه به زبان فارسی صحبت می کنند ولی زبانهای گیلکی وتالشی را به خوبی می فهمند .

حضور گسترده تالشان در روستای کما مردخ به ویژه بعد از انقلاب اسلامی که غالبا با کار وکوشش واخلاق درست همراه بوده ، نگاه مثبت اهالی روستای کمامردخ نسبت به تالشان را به دنبال داشته است .امری که گستردگی این حضور را در آینده دوچندان خواهد کرد .

علاوه برکمامردخ در سایر روستاهای این منطقه نیز خانواده های تالشی از قدیم ساکن هستند .برخی از آنها با انگیزه دستیابی به معیشت بهتر وبرخی دیگر به دلایل سیاسی به روستاهای گیلک نشین مهاجرت کرده اند .

در مسیرضیابر به رشت روستایی بنام تالش محله وجود دارد که اکثر ساکنان آن تالش هستند .مطالعات موردی درباره حضور تالشان در نواحی گیلک نشین گذشته از اینکه اطلاعات جدیدی از وضعیت آنان ارائه خواهد کرد ، می تواند همچنانکه درنمونه کمامردخ بیان شد ، راز و رمز وعلل همزیستی آنان را روشن ساخته و به درک بیشتری از ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی تالشان منجر گردد.


"این مقاله قبلاً در فصلنامه تحقیقات تالش شماره های 9 و 10 – پاییز و زمستان 1382- چاپ شده است"

منبع:http://taleshanerosefid.blogfa.com/post-1.aspx